Gelişen teknolojinin olumsuz çıktılarından biri olan sosyotelizm (phubbing) kişinin sosyal ortamlarda karşısındaki ile iletişim kurmak yerine dikkat ve ilgisini akıllı telefona vermesidir. Gerek sosyotelist olma gerek sosyotelizme maruz kalma durumu kişilerarası iletişim ve etkileşim kalitesini düşürmektedir. Bireyin yaşamının her alanında olumsuz sonuçlara yol açan sosyotelizm (phubbing) kavramının çıktılarını analiz edebilmek ve kavrama ilişkin bakış açısı sunabilmek amacıyla nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemiyle alan yazın taraması yapılmıştır. Türkiye literatüründe, çeşitli veri tabanlarından “sosyotelizm” ve “phubbing” anahtar kelimeleriyle yapılmış tarama sonucunda 2016-2024 yılları arasında toplam 73 makale ve lisansüstü tezine erişilmiştir. İlk olarak 2016 yılında çalışılmış olan sosyotelizm kavramına ilişkin en çok yayının 2023 yılında olduğu görülmüştür. Erişilmiş çalışmaların %62’sinin makale türünde olduğu görülürken bunu %31 oranla yüksek lisans tezleri takip etmektedir. Taranan akademik araştırmaların 58’inin nicel araştırma deseniyle yürütüldüğü ve ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Örneklem grubunun ağırlıklı olarak yetişkinler (%35) ve üniversite öğrencilerinden (%32) seçildiği görülürken en az çalışılan grup ergenlerdir. Türk literatüründe sosyotelizme ilişkin incelenen çalışmalarda altı farklı ölçme aracına erişilmiş olup en yaygın kullanılan ölçme aracının “Genel Sosyotelizm (Phubbing) Ölçeği” olduğu bulunmuştur. Çalışmaların bulgularının değerlendirilmesi sonucunda ise phubbingin kişiler arası ilişkileri olumsuz yönde etkilediği ve iletişimde samimiyeti azalttığı incelenen çalışmaların ortak bulguları arasındadır. Diğer yandan partner, ebeveyn ve yönetici sosyotelizminin çeşitli olumsuz psikososyal çıktıları olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma doğrultusunda elde edilmiş tüm bulgular bütünsel bir bakış açısıyla değerlendirilerek tartışılmış ve araştırmacı/uygulayıcılara çeşitli öneriler sunulmuştur.

Bu çalışmanın amacı eğitim fakültesine devam eden öğrencilerde algılanan stres ve birey-ebeveyn kariyer hedefi tutarsızlığının kariyer stresi ve kariyer stresinin alt boyutları üzerindeki yordama gücünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’de bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesine devam eden 221 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasına Kariyer Stresi Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği ve Birey-Ebeveyn Kariyer Hedefi Tutarsızlığı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Ayrıca algılanan stres ve birey-ebeveyn kariyer hedefi tutarsızlığının kariyer stresi ve kariyer stresinin alt boyutlarını yordama gücünü öğrenebilmek için çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularında algılanan stres ve bireyebeveyn kariyer hedefi tutarsızlığı ile kariyer stresi ve kariyer stresi alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca algılanan stres ve bireyebeveyn kariyer hedefi tutarsızlığı, kariyer stresi ve kariyer stresi alt boyutlarının pozitif ve anlamlı bir yordayıcısı olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, eğitim fakültesi öğrencilerinin algıladıkları stres düzeyleri arttıkça ve ebeveynleri ile kariyer hedefleri farklılaştıkça kariyer stresleri artmaktadır. Araştırmadan ortaya çıkan sonuçlar literatür ışığında tartışılmıştır.

Bu çalışmanın amacı, zorba öğrencilere yönelik olarak hazırlanmış psikoeğitim programının öğrencilerin zorbaca davranışlarının azalmasındaki etkisini incelemektir. Bu kapsamda 9 ve 10. Sınıflarda eğitim görmekte olan 60 öğrenciye Akran Zorbalığı Belirleme ölçeği uygulanmış ve “zorba olma” puanları yüksek olan 22 öğrenci ile bu çalışma yürütülmüştür. 11 öğrenciden oluşan deney grubuna psikoeğitim programı uygulanmış ve yine 11 öğrenciden oluşan kontrol grubuna herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Tüm öğrencilere çalışma başlangıcında ön test, eğitim programı sonunda son test ve çalışma bitiminden 4 hafta sonra da izleme testi uygulanmış ve psikoeğitim programının etkisi değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda deney grubunda bulunan, zorbalık puanı yüksek öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir azalma gözlenmiş ve bu durum izleme testindeki ölçümlerde de devam etmiştir. Kontrol grubundaki öğrencilerin ön test- son test ve izleme ölçümlerinde bir değişim gözlenmemiştir. Sonuçlar alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Distance education is an important educational paradigm that expands educational opportunities and provides students with a comprehensive learning experience. It has many advantages such as expanding educational networks by eliminating geographical and socioeconomic barriers, providing flexibility of location and time, providing students with access to a variety of educational resources that provide personalized learning opportunities, allowing them to progress at their own pace and receive feedback from the instructor, tailoring the training to their specific interests and needs, interacting with teachers, and engaging in collaborative activities with colleagues. In this context, current research and resources on distance education were examined in this study. By analyzing the results of previous research and case studies, the benefits of distance education and future trends were determined. In this way, inferences were made about how distance education can be developed and how educational institutions can adapt to this change.

Bu araştırmanın amacı arkadaşlık ilişkileri geliştirme programının akran zorbalığına maruz kalan ortaokul öğrencileri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Akran zorbalığı “Bir veya daha fazla öğrencinin, gücü kötüye kullanarak, kasıtlı olarak sürekli ve tekrarlayan olumsuz eylemlerle, gücü kendine eşit olmayan başkalarına zarar verme, incitme davranışı” şeklinde tanımlanmaktadır (Olweus, 2013). Araştırmada karma desen kullanılmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden deney ve kontrol gruplu (ön test, son test, izleme testi) 2x3’lük yarı deneysel model kullanılırken nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yöntemden yararlanılmıştır. Araştırmada örneklemi ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma ortaokula devam eden 84 öğrenci arasından belirlenen deney ve kontrol grubunda yedişer öğrenci olacak şekilde toplamda 14 öğrenciyle yürütülen bir çalışmadır. Verilerin toplanmasında Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği Ergen Formu (AZBÖEF) ve yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde Mann Whitney U testi ve Friedman Testi kullanılmıştır. Deney ve kontrol grubunun ön test, son test ve izleme testi ölçümleri ile yapılan nicel analizlerde anlamlı farklılık görülmemiştir. Bu durum deney grubundaki öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma ile ilgili farkındalıklarının artmış olması ile açıklanabilir. Ayrıca araştırmanın nicel boyutu için kullanılan ölçek programın etkililiğinin belirlenmesinde tek başına yeterli olmamış olabilir. Nitel verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizinden yararlanılmıştır. Öğrencilerin görüşleri “programın değerlendirilmesi”, “programın etkileri” ve “başa çıkma yöntemleri” olarak 3 tema şeklinde; öğretmenlerin ve velilerin görüşleri “programın değerlendirilmesi” ve “programın etkileri” olarak 2 ayrı tema şeklinde incelenmiştir. Öğrencilerin, öğretmenlerin ve velilerin görüşleri incelendiğinde psikoeğitim programının etkili olduğu görülmüştür. Öğrenciler yapılan bu psikoeğitim programı ile kendini ifade edebilme, hayır diyebilme, hakkını savunabilme, yardım isteyebilme vb. becerileri kazanarak akran zorbalığı ile daha etkin bir şekilde başa çıkabildiklerini ifade etmişlerdir. Akran zorbalığı ile ilgili okullarda uygulama temelli çalışmaların yaygınlaşmasının öğrenciler için önemli olduğu düşünülmektedir.

Bu çalışmanın amacı, özel eğitim öğretmenlerinin özel alan yeterlikleri ile evde eğitim hizmetlerinin yürütülmesi sürecinde karşılaştıkları güçlüklerin ilgili literatür doğrultusunda ayrıntılı bir şekilde incelenmesidir. Evde eğitim hizmetlerinin başarısı, öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programlarını hazırlama ve uygulama süreçlerindeki yeterliklerine büyük ölçüde bağlıdır. Ancak, bu süreçte öğretmenler, sınırlı kaynaklar ve materyallerle çalışma zorunluluğu, bireysel farklılıklara uygun stratejiler geliştirmedeki zorluklar gibi bir dizi sorunla karşılaşmaktadır. Bu faktörler, evde eğitim hizmetlerinin etkinliğini önemli ölçüde sınırlamakta ve öğrencilerin öğrenme süreçlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca, öğretmenlerin ailelerle etkili bir iletişim kurma konusundaki sıkıntıları, evde eğitim hizmetlerinin verimliliğini azaltan temel sorunlardan biridir. Bu durum, öğretmenlerin ailelerle iş birliğini artırma ve onları sürece dahil etme çabalarını zorlaştırmaktadır. Bunun yanı sıra, öğretmenlerin mesleki yeterliklerini artıracak eğitim fırsatlarının eksikliği de evde eğitim sürecindeki diğer önemli bir problem olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, evde eğitim hizmetlerinin daha etkili hale gelmesi için öğretmenlerin mesleki gelişimlerine destek verilmesi, iş birliğinin güçlendirilmesi ve eğitim materyalleri gibi kaynakların artırılması gerektiği öneri olarak sunulmaktadır.

Bu çalışma, ergenlerde akıllı telefon kullanımı ve dijital oyun bağımlılığının fiziksel aktiviteye katılım üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Veri toplama aracı olarak, demografik soruların yanı sıra Noyan ve ark (2015) ‘in Türkçeye uyarlaması yaptığı akıllı telefon bağımlılığı ölçeği, Irmak ve Erdoğan (2014) ‘ün dijital oyun bağımlılığı ölçeği ve Tekkurşun Demir ve Cicioğlu (2018) ‘in fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ölçeği kullanılmıştır. Araştırma grubu Antalya ili Alanya İlçesindeki ortaokul ve lise düzeyinde eğitim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmaya 353’ü kadın ve 186’sı erkek olmak üzere toplam 538 öğrenci katılmıştır. İlişkisel tarama yöntemi kullanılarak elde edilen verilerin analizinde verilerin normallik dağılımları için SkewnessKurtosis değeri incelenmiş ve Shapiro Wilks Testi yapılarak verilerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. İkili gruplar için Independent- Samples T testi, ilişkiyi belirlemek için ise korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Verilerin analizleri için SPSS 27.0 paket programı kullanılmıştır. Analizler sonucunda, katılımcıların akıllı telefon bağımlılığı ve dijital oyun bağımlılığının fiziksel aktiviteye katılım noktasında erkek öğrencilerin puanlarının kadınlara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Korelasyon analizi sonucunda ise akıllı telefon bağımlılığı ile dijital oyun bağımlılığı arasında güçlü ve pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, akıllı telefon ve dijital oyun bağımlılığı erkek ve kadınlar arasında yaygın olarak bulunmakta ve bu durum fiziksel aktiviteye katılımı engellemektedir. Ayrıca korelasyon analiz sonuçlarına göre akıllı telefon bağımlılığı ile dijital oyun bağımlılığı arasında güçlü ve pozitif bir ilişki bulunmaktadır.

Eğitim yöneticilerinin atanma süreçlerinin düzenlenmesi, eğitimde kalitenin artırılması, yöneticilerin profesyonel yeterliliklerini iyileştirmek için kritik bir role sahiptir. Farklı dönemlerde eğitim politikalarındaki değişikliklere paralel biçimde yönetmeliklerde güncellemeler gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada, 2021 ve 2024 tarihli eğitim kurumlarına yönetici seçme ve görevlendirme yönetmeliklerindeki atama koşulları ele alınmakta ve karşılaştırılması yapılmaktadır. Çalışma nitel araştırma yöntemine göre hazırlanmış olup doküman analizi tekniğiyle veriler toplanmış, betimsel desen ile çözümlemeler gerçekleştirilmiştir. Her iki yönetmelik arasında belirgin bir farklılığa rastlanmamıştır. Özellikle belli kurumlara atamalarda branş uyumu şartı güncelleme olarak değişmiştir. Eğitim kurumu yöneticilerinin atama koşullarında öncelikle lisans düzeyinde “Eğitim Yönetimi” bölümünün açılması meslekte uzmanlaşma sağlayabilir. Yüksek lisans şartının yönetmeliklerde bulunması ise profesyonelliği artırabilir. Uzun vadede kalıcı yönetmeliklerin hayata geçirilmesi, atama koşullarının eğitim durumlarına ve çalışma dengesine entegrasyonuyla süreklilik sağlanabilir.

Bu makale, okul psikolojik danışmanlarının öz yetkinlik inançlarını ve öğrencilerin akademik motivasyonları üzerine yapılan çalışmaları ve literatürü incelemektedir. Akademik motivasyon, öğrenci başarısında önemli bir rol oynarken, yaşam boyu öğrenme becerilerini de şekillendirmektedir. Psikolojik danışmanların, öğrencilere destekleyici rollerini etkili bir şekilde yerine getirebilmeleri, öz yetkinlik inançlarına bağlıdır. Bandura'nın öz yeterlik kuramı, bireylerin kendi yeterlilik algılarının davranışlarını ve performanslarını nasıl etkilediğini vurgular. Öz yetkinliği yüksek olan danışmanlar, deneyim, gözlem ve geri bildirim gibi faktörlerden olumlu etkilenerek daha iyi performans gösterir ve güçlü terapötik ilişkiler kurar. Akademik motivasyon, öğrencilerin derslere katılımı, başarıları ve devamlılıkları üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptir. Araştırmalar, akademik motivasyonun öz yeterlilik, kimlik oluşumu, hedef belirleme ve dayanıklılık gibi faktörlerle olumlu ilişkiler kurduğunu göstermektedir. Öz yeterlilik, öğrencilerin akademik hedeflerine ulaşmalarında kritik bir rol oynar. Sonuç olarak, okul psikolojik danışmanlarının öz yetkinlik inançlarının geliştirilmesi, eğitim sisteminde öğrenci başarısını artırmak için önemli bir strateji olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, psikolojik danışmanların eğitim süreçlerine katılımlarının artırılması önerilmektedir

Günümüzde finansal okuryazarlık, bireylerin ekonomik kararlar alabilme becerisini geliştiren önemli bir kavramdır ve eğitsel süreçlere entegrasyonu giderek önem kazanmaktadır. Özellikle ilkokul ve ortaokul dönemleri, çocukların finansal beceri edinimi açısından kritik bir süreçtir. Matematik derslerinde kullanılan temel hesaplama, istatistiksel analiz ve bütçe planlama gibi bağlamlar, finansal okuryazarlığın desteklenmesi için uygun içerikler sunmaktadır. Bu kapsamda, 2024-2025 eğitimöğretim yılında Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında 5. sınıf düzeyinde uygulamaya başlanan öğretim programında finansal okuryazarlık, öğrenme çıktılarına bir beceri olarak entegre edilmiş olmasına karşın, diğer sınıf düzeylerinde halen yürürlükte olan matematik dersi öğretim programında finansal okuryazarlığa doğrudan atıf ortaokul kapsamında bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu çalışmada 6, 7 ve 8. sınıf matematik ders kitaplarında yer alan öğrenme görevlerinin finansal okuryazarlık eğitime desteğinin incelenmesi ve görevleri tamamlama süreçlerinde gereken düşünme düzeyleri açısından kategorize edilmesi amaçlanmıştır. MEB yayınları tarafından yayımlanan ve 2024-2025 eğitim-öğretim yılında EBA üzerinden sunulan 6, 7 ve 8. sınıf matematik ders kitapları doküman analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bulgulara göre, toplam 135 finansal okuryazarlık eğitimini destekleyici görev tespit edilmiş olup, bu görevler gerektirdiği bilişsel istem düzeylerine göre incelemiştir. Sonuçlar, finansal okuryazarlık eğitiminin ortaokul matematik derslerinde daha fazla bilişsel derinlik gerektiren görevlerle desteklenmesi gerektiğini göstermektedir. Bu bulgular, matematik eğitiminde finansal okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesine yönelik içeriklerin zenginleştirilmesi gerektiğini de ortaya koymaktadır.