Bu araştırmanın amacı, TR Dizin kapsamında matematik öğretim programı içerikli yayımlanan makalelerin yönelimlerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda TR Dizi’nde 2017-2023 yılları arasında yayınlanan matematik öğretim programı alanındaki makaleler incelenmiştir. TR Dizinde 2017-2023 yılları arasında 2655 adet makaleye ulaşılmıştır. Araştırma nitel bir araştırma olup doküman incelenmesi yapılmıştır. Doküman incelenmesi sonucunda içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi yapılırken makalenin yayımlandığı yıl, konusu, yayın dili, veri toplama yöntemi, desen, veri toplama aracı, veri analizi örneklemi, veri çözümleme tekniği, örneklem çalışma grubu ve büyüklüğü, deneysel yöntemin uygulama süresi, sonuçları ve önerileri dikkate alınmıştır. Elde edilen veriler, grafik ve tablo şeklinde sunularak frekansa dayalı olarak yorumlanmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, makalelerde konu olarak program incelenmesi, yayın dili olarak Türkçe, veri toplama yöntemi olarak nitel yöntem, araştırmanın deseni doküman analizi, veri toplama aracı doküman inceleme, veri çözümleme tekniği içerik analizi örneklem çalışma grubunu öğretmenler ağırlıkta oluşturmaktadırlar. Örneklem büyüklüğü olmayan makaleler yoğunlukta olmaktadır. Deneysel araştırma içeren iki makalede deney uygulama süresi 12 ders saati ve 16 hafta olarak görülmektedir. Araştırmanın sonuçları incelendiğinde ülkelerin program öğeleri farklılıkları ile ilgili sonuçların fazla olduğu görülmektedir. Son olarak araştırmanın önerilerinde ise program ve öğelerini güncellenme ve oluşturma ile ilgili önermelerin yoğun olduğu görülmektedir. Araştırma sonunda, matematik öğretim programına yönelik eğilim araştırmaları alan yazında çalışmalara az rastlanıldığından bu alanda çalışmaların arttırılması ve araştırmalarda karma ve nicel yöntemlerin kullanılması gibi birçok öneride bulunulmuştur.

Bu araştırmada, Türkiye’ de “sosyotelizm” konusunda yapılmış çalışmaları sistematik bir şekilde incelemek ve derlemek amaçlanmıştır. Bu sebeple sosyotelizm konusunda ülkemizde yapılmış lisansüstü tezler ve araştırma makaleleri kapsamlı ve yapılandırılmış bir şekilde taranmış, çeşitli hariç tutma ve dâhil etme kriterleri göz önünde bulundurularak; çalışma grubuna dâhil edilen araştırmaların bulguları paylaşılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu belirlemek amacıyla YÖKTEZ ve ULAKBİM veri tabanları Ekim 2023-Kasım 2023 tarihleri arasında taranmış ve 2016-2023 yılları arasında yapılmış 18 lisansüstü tez ve 40 araştırma makalesine ulaşılmıştır. Hariç tutma ve dâhil etme kriterleri ile; 17 lisansüstü tez ve 11 makale ile bu çalışmanın araştırma grubu belirlenmiştir. Çalışma grubunu oluşturan makale ve lisansüstü tezlerin incelenmesinde araştırmacılar tarafından oluşturulan “araştırma Değerlendirme Formu” kullanılmış ve PRİSMA Kontrol maddelerinden de yararlanılarak çalışmalar, yayınlanma yıllarına, lisansüstü tezlerin türlerine, yayınlandıkları enstitülere, çalışma gruplarına, grup büyüklüklerine, veri toplama araçlarına ve araştırılan değişkenlere göre incelenmiştir. Araştırma sonuçları alanyazın ışığında tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.

Sosyal ortamlarda ve profesyonel çalışma gruplarında, kişinin kendisi hakkında başkaları tarafından algılanacak izlenimleri başlatma ve yürütme süreci, bir başka deyişle benlik sunumu olarak tanımlanabilecek izlenim yönetimi, bireylerin kurduğu iletişim ve etkileşim sürecinde zahmetsizce gerçekleşmektedir. İzlenim yönetimi taktikleri, karşı taraf üzerinde olumlu bir izlenim ve imaj oluşturmak ve bunu sürdürmek için ortaya konan davranış biçimidir. Bu davranış biçimini anlamak, anlamlandırmak ve doğru yöntemlerle yönlendirmek, çalışanın ve örgütün amaçlarını gerçekleştirmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Çalışanların kariyer elde etme hedefine ulaşmak için kullandıkları izlenim yönetimi taktiklerinin örgüt ortamına yönelik olumlu ve olumsuz etkileri olabilmektedir. Bu çalışmada izlenim yönetimi taktiklerinin çalışanın benlik algısı ve toplumda sergilemek istedikleri ideal benlik ile uyumu kuramsal açıdan ele alınmış, izlenim yönetimi taktiklerinin, kişilerin toplumda var olma neden ve süreçlerini anlamlandırma çabaları irdelenmiş, iş ve kariyer süreçlerindeki önemi açıklanmaya çalışılmıştır.

Bilişsel-Davranışçı terapiler arasında “üçüncü kuşak” olarak ifade edilen Kabul ve Kararlılık Terapisi (Acceptance and Commitment Therapy-ACT) 1981 yılında Steven Hayes’in laboratuvar çalışmalarında ortaya çıkmıştır. ACT; İşlevsel Bağlamcılık (functional contextualism), İlişkisel Çerçeve Kuramı (relational frame theory) ve Uygulamalı Davranış Analizine dayanmaktadır. ACT, zamanla büyüyen ampirik veri birikimine sahiptir. Bu makale de ACT’nin kuramsal alt yapısına, bireylerin yaşadıkları zorlayıcı durumların etkilerini reddetmeden tüm yönleri ile kabul etmelerinin, psikolojik esnekliğini arttırmalarına yardımcı olarak değerleri doğrultusunda hareket etmelerinin niteliğinden bahsedilecektir.